Brewster Kahle (Internet Archive) ontvangt ProjectUil van Wikipedia

Dinsdagmiddag heeft RonaldV, organisator van de WikiUilen, namens de Nederlandse Wikipedia-gemeenschap de ProjectUil 2024 uitgereikt aan Brewster Kahle, oprichter van het Internet Archive.

Brewster Kahle ontvangt de ProjectUil 2024, 18 maart 2025

De WikiUilen worden sinds 2015 uitgereikt als blijk van waardering voor goede bijdragen aan Wikipedia. Dit was in navolging van het WikiEulen-project wat de Duitse Wikipedia-gemeenschap het jaar daarvoor was begonnen. Vrijwilligers en projecten die gedurende het voorgaande jaar een uitstekende bijdrage hebben geleverd aan de Nederlandstalige Wikipedia kunnen in aanmerking komen voor de prijs. Zowel nominaties als de stemming worden gedaan door de vrijwilligers die deze taalversie van Wikipedia mogelijk maken.

Bij de nieuwjaarsbijeenkomst van Wikimedia Nederland waren de winnaars van 2024 al bekendgemaakt. Dat de ProjectUil aan het Internet Archive werd toegekend, zorgde voor een klein probleem want het was niet direct duidelijk hoe het stenen beeldje in San Francisco moest komen. Gelukkig was dat nog niet gelukt, want toevallig was Kahle deze week in Nederland voor een lezing bij de Universiteit Leiden.

In zijn acceptatietoespraak benadrukte Kahle de belangrijke band tussen Wikipedia en het Internet Archive binnen de wereldwijde informatievoorziening. Hij vertelde hoe na de eerste verkiezing van Donald Trump een bijeenkomst werd gehouden met kopstukken uit de vrije kennisbeweging om de kwetsbaarheid van het informatielandschap te bespreken. Tijdens deze bijeenkomst onderstreepte Katherine Maher, destijds directeur van de Wikimedia Foundation, het belang van betrouwbare bronnen die direct toegankelijk zijn vanuit Wikipedia. Dit leidde tot Kahle’s toezegging dat het Internet Archive zich zou inzetten om alle Wikipedia-referenties te archiveren. Sindsdien heeft het InternetArchiveBot miljoenen dode links op Wikipedia hersteld door verwijzingen toe te voegen naar de Wayback Machine, en is een grootschalig project gestart om boeken uit Wikipedia-bronnen digitaal beschikbaar te maken.¹

Brewster Kahle geeft een lezing over het Internet Archive en auteursrechten, 18 maart 2025

In zijn lezing doorliep Kahle de geschiedenis van het Internet Archive, dat in 1996 is opgericht als digitale bibliotheek en begonnen is het prille wereldwijde web te archiveren. Enkele toepassingen van dat archief kwamen voorbij, zoals GifCities, waar je de gif’jes uit gearchiveerde GeoCities-pagina’s kunt opzoeken. Bij de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie speelt het archief ook een belangrijke rol. Alle techgiganten zouden dolgraag de petabytes van het archief gebruiken om hun modellen mee te trainen. Deze modellen bieden ook mogelijkheden om archiefmateriaal beter vindbaar te maken. Een eerdere versie van deze lezing, gegeven een jaar geleden, is terug te zien op YouTube:

Een positief voorbeeld van AI-toepassingen dat in beide presentaties werd besproken, is ClimateGPT, een AI-model ontworpen om beleidsmakers te ondersteunen in de strijd tegen klimaatverandering. De oprichter, Daniel Erasmus, is gevestigd in Amsterdam en was aanwezig om dat deel van de presentatie te verzorgen. Achteraf heb ik een Wikidata-item over hem aangemaakt (Q133419112). Dit is niet alleen handig voor het catalogiseren van mijn foto van hem, maar helpt AI-modellen ook om hem te onderscheiden van andere personen met dezelfde naam. Een paralympische atleet (Q5217077), cricketer (Q28819600), Rhodes Scholar (Q125469239) en pedagogue (Q112514430) stonden al in Wikidata; een econoom (Q133421369) heb ik ook toegevoegd.

Veel prominenten uit de Nederlandse vrije kennisbeweging woonden de lezing bij. Op de foto hierboven zie je van links naar rechts Camille Françoise, lid van de raad van toezicht van Wikimedia Frankrijk, Jane Darnell, die als Wikipediaan bijna 1 miljoen edits heeft, Hay Kranen, in 2013 de eerste Wikipedian-in-Residence van Nederland, Maarten Zeinstra, de voorzitter van Open Nederland en Doug McCarthy van de Open Future Foundation. Op de voorgrond is nog net Olaf Janssen te zien, al vele jaren de contactpersoon voor de Wikipedia-gemeenschap binnen de Koninklijke Bibliotheek. Ook vertegenwoordigers van andere culturele instellingen zoals het Nationaal Archief waren present.

Ikzelf heb voor de beeldredactie die ik doe binnen Wikipedia al twee keer de IllustratieUil gewonnen, die van 2019 en 2023. Afgelopen dinsdag was ik ook de vrijwilliger die de beeldrapportage van deze lezing heeft verzorgd. De foto’s zijn nu door iedereen te gebruiken, mits er aan naamsvermelding wordt gedaan.

Is er een Wikipedia-artikel over jou? Heeft die nog geen of een slechte foto? Huur mij in als Wikipedia‑fotograaf!