foto: Ken Downie / Bauer Media, CC BY 4.0
Mike Dickison is een Nieuw-Zeelandse curator, zoöloog, Wikipediaan en persoonlijke vriend. In zijn bericht op LinkedIn geeft hij advies aan hen die graag zien dat er een Wikipedia-artikel gecreëerd wordt over een bepaald onderwerp. Met zijn toestemming publiceer ik hier een vertaling.
Ik krijg vaak berichten van mensen die graag een Wikipedia-artikel willen laten schrijven over een bedrijf, organisatie of persoon. Soms willen ze me ervoor betalen, andere keren gaan ze ervan uit dat ik dit gratis in mijn vrije tijd doe. Ik heb het meestal te druk met zowel betaald als vrijwilligerswerk, dus geef ik ze in plaats daarvan dit advies.
Vermijd belangenverstrengeling
Als je een Wikipedia-artikel wilt schrijven over je partner, familielid, vriend, collega, bedrijf, band of werkgever, wees dan voorzichtig. Wikipedia heeft strikte regels over belangenverstrengeling. Het negeren ervan kan in het nieuws belanden, zoals de Nieuw-Zeelandse parlementariër die haar medewerker ongunstige informatie uit haar Wikipedia-artikel liet verwijderen. En bewerk nooit een artikel over jezelf (mocht je de pech hebben er een te hebben). Als er iets onjuist over jou op Wikipedia staat, kan je bij de helpdesk terecht.
Vertrouw geen Wikipedia-bewerkingsdiensten
Betaalde bewerkingen zonder openheid worden afgekeurd binnen de Wikipedia-gemeenschap, maar er zijn allerlei dubieuze figuren die beweren dat ze zonder problemen elk gewenst artikel kunnen aanmaken. Geloof hen niet. Soms is er een goede reden waarom een artikel niet bestaat. Een bewerker die beweert dat ze – voor het juiste bedrag – een Wikipedia-artikel kunnen aanmaken over iemand of iets dat niet voldoet aan de relevantiecriteria (zie hieronder), liegt waarschijnlijk. Ze zijn meestal terughoudend om voorbeelden van hun eerdere werk te tonen en in sommige gevallen nemen ze je geld, maken een artikel dat snel voor verwijdering wordt genomineerd, en verdwijnt.
Zoek eerst contact met vrijwillige Wikipedianen
Wikipedia wordt geschreven door meer dan 250.000 actieve vrijwilligers, en soms bestaat een artikel simpelweg nog niet omdat geen enkele vrijwilliger zich er tot nu toe mee bezig heeft gehouden. Probeer eerst contact op te nemen met echte Wikipedianen in jouw gemeenschap: zoek de lokale Wikipedia Facebook-groep op, bezoek een fysieke of online bijeenkomst, of neem contact op met de nationale Wikimedia-afdeling als je vastloopt. Vrijwilligers helpen je vaak graag – gratis – vooral als je hun werk eenvoudiger maakt door betrouwbare bronnen aan te leveren (zie hieronder).
Zorg dat het onderwerp “relevant” is
Hier is een veelvoorkomend misverstand: Wikipedia-onderwerpen moeten “relevant” zijn. Maar “relevantie” betekent niet per se “impact of belang”; het is een technische Wikipedia-term die eerder aangeeft hoeveel gepubliceerde informatie over het onderwerp beschikbaar is. De algemene relevantierichtlijnen van Wikipedia stellen dat een persoon, plaats of instelling voldoende dekking moet hebben in betrouwbare bronnen die onafhankelijk van het onderwerp zijn. Er zijn ook specifieke criteria voor biografieën en andere onderwerpen, maar de basisvereiste blijft dat er voldoende bronnen moeten zijn.
Verzamel betrouwbare bronnen
Als je echt een Wikipedia-artikel over iets wilt, is het verzamelen van betrouwbare bronnen voor een vrijwillige bewerker het meest waardevolle wat je kunt doen. Gepubliceerde bronnen die geschikt zijn voor Wikipedia omvatten krantenartikelen, tijdschriftprofielen, boekhoofdstukken, wetenschappelijke artikelen, radio- en tv-interviews en institutionele blogs (maar geen persoonlijke blogs of social media posts). Elke bron moet rechtstreeks over het onderwerp gaan en deze uitgebreid bespreken. De bronnen moeten onafhankelijk van het onderwerp zijn, dus een bedrijfswebsite of LinkedIn-profiel voldoet niet. Als bronnen bestaan maar niet online beschikbaar zijn, kun je ze dan opsporen? Een archief met knipsels en media is goud waard voor een vrijwillige Wikipediaan. Als er echt niet genoeg bronnen zijn, kun je helpen om er meer te creëren? Organiseer een interview voor een krant of radio, schrijf een tijdschriftartikel over het onderwerp, of moedig een onderzoeker aan om een studie te publiceren. Betrouwbare informatie gepubliceerd krijgen is net zo waardevol voor Wikipedia als het direct schrijven van artikelen.
Ik vind het geweldig als mensen Wikipedia willen verbeteren. Het is een handgemaakt, ambachtelijk kennisproject, een oase in een AI-gegenereerde woestijn, en een van de laatste goede dingen op het internet. Begrijpen hoe deze door vrijwilligers gemaakte, door vrijwilligers beheerde en niet-hiërarchische collectieve onderneming werkt, kan verhelderend zijn voor mensen die direct of indirect vertrouwen op vrij beschikbare online kennis. Daarom neem ik de tijd om het uit te leggen.
Een Engelse versie van dit bericht verscheen eerder op LinkedIn.
Je kunt Mike Dickison ook volgen op Bluesky en Mastodon.
