Als het makkelijk was een professionele foto aan Wikipedia aan te leveren, hadden onderstaande personen dat waarschijnlijk al gedaan:
Wikipedianen hebben niet deze foto’s gekozen omdat ze de beste kwaliteit hebben, maar omdat deze een vrije licentie hebben. Alleen werk wat zo’n licentie heeft of in het publieke domein valt kan onderdeel worden van de vrije encyclopedie. Dat houdt in dat de auteur een onomkeerbare licentieovereenkomst is aangegaan, waarin toestemming wordt gegeven voor verspreiding van het werk – ook voor commerciële doeleinden – meestal alleen onder de voorwaarde dat er naamsvermelding plaatsvindt.
In de vrije kennisbeweging, waar Wikipedia een groot onderdeel van is, is het standaardpakket aan licenties dat van Creative Commons. Er bestaan drie vrije Creative Commons-licenties:
- Creative Commons Zero – het werk wordt toegewezen aan het publieke domein.
- Creative Commons Naamsvermelding – de gebruiker dient de maker van het werk te vermelden, een link naar de licentie te plaatsen en aan te geven of het werk is gewijzigd.
- Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen – bijkomend is er de voorwaarde dat, als je het werk remixt, wijzigt of erop voortbouwt, je het nieuwe materiaal ook onder dezelfde licentie moet verspreiden.
Als je de links naar deze licenties volgt, zie je dat er nog wat meer kleine lettertjes zijn (bijvoorbeeld rond privacywetgeving en een verbod op digital rights management), maar dit is de kern van de voorwaarden. Strikt genomen moet bij publicatie van een werk ook de licentie genoemd worden. Zo wordt elke afzonderlijke publicatie weer een bron van vrije kennis.
Het leidt nog wel eens tot botsingen als uitgelegd moet worden dat het niet mogelijk is om een foto alleen voor gebruik binnen Wikipedia beschikbaar te stellen, of commercieel gebruik uit te sluiten. Wikipedia zelf is niet commercieel, maar de Wikimedia-projecten hebben als doel alle menselijke kennis zo toegankelijk mogelijk te verspreiden. Daarom heeft de gemeenschap van Wikipedianen ervoor gekozen deze beperkingen niet te accepteren. Dit betekend niet dat de foto voor advertenties gebruikt kan worden. Daar beschermd het portretrecht tegen.
Een voorbeeld van commercieel hergebruik van een foto die ik voor Wikipedia heb gemaakt, is dit nieuwsartikel van NL Times waarin het overlijden van Robin Fransman wordt aangekondigd. Je ziet mijn naam bij het fotobijschrift, samen met een duidelijke vermelding van de licentie. In tegenstelling tot Wikipedia plaatst NL Times advertenties, wat het tot een commerciële publicatie maakt.
Onprofessionele foto’s zijn meestal nog niet eerder gepubliceerd en de beperkte commerciële waarden roepen ook minder snel vragen op over het auteurschap. De bovenstaande foto’s zouden door een nieuw account kunnen zijn geüpload of vanaf een Gmail-account naar Wikiportret.nl zijn opgestuurd.
Professionele foto opsturen?
Als je een professionele foto wilt aanleveren, stuur deze dan als fotograaf of instelling rechtstreeks naar de vrijwilligers van het Contactpunt, met de onderstaande standaardbrief. Gebruik bij voorkeur een e-mailadres dat is gekoppeld aan je eigen domein. Dat maakt het voor de vrijwilligers makkelijker om de authenticiteit van de inzending te verifiëren.
Het Contactpunt wordt beheerd door een kleine, zeer vertrouwde groep vrijwilligers die een vertrouwelijkheidsverklaring hebben ondertekend. Zij behandelen inzendingen zorgvuldig, maar omdat dit werk in hun vrije tijd gebeurt, kan een reactie soms even op zich laten wachten. Ik maak zelf geen deel uit van het Contactpunt en heb geen directe inzage in hun correspondentie.
Toon e-mailverklaring
Aan: permissions-nl [at] wikimedia [dot] org
Ik bevestig hierbij dat ik kies een: [ben naam] of [vertegenwoordig naam auteursrechtenhouder], de kies een: [maker] of [enige eigenaar] van het exclusieve auteursrecht van het bijgesloten bestand, en in mijn hoedanigheid wettelijk bevoegd ben om het auteursrecht van dat werk vrij te geven.
Ik ga akkoord met het publiceren van bovengenoemde inhoud onder de volgende vrije licentie: Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationaal.
Ik erken dat ik door dit te doen iedereen het recht geef om het werk te gebruiken, zelfs in een commercieel product of anderszins, en om het aan te passen aan hun behoeften, op voorwaarde dat ze zich houden aan de voorwaarden van de licentie en alle andere toepasselijke wetten.
Ik ben me ervan bewust dat deze overeenkomst niet beperkt is tot Wikipedia of aanverwante sites.
Ik ben me ervan bewust dat de houder van het auteursrecht altijd het eigendom van het auteursrecht behoudt, evenals het recht om te worden vermeld in overeenstemming met de gekozen licentie. Wijzigingen die anderen in het werk aanbrengen zullen niet worden geclaimd als zijnde aangebracht door de auteursrechthouder.
Ik erken dat ik deze overeenkomst niet kan intrekken en dat de inhoud al dan niet permanent kan worden bewaard op een Wikimediaproject.
[Naam van de afzender]
[Bevoegdheid van de afzender (indien van toepassing, bv. “Auteursrechthouder”, “Directeur”, “Aangewezen vertegenwoordiger van”, etc.)]
[Datum]
Of: huur mij in!
Ik maak professionele portretten die voldoen aan de voorwaarden voor Wikipedia. Voor €40 (incl. btw) regel ik een korte fotosessie (±30 minuten) en plaats ik het resultaat op Wikipedia onder een vrije licentie.
We spreken af op een locatie in de Randstad: bij jou thuis, op je werk, of ergens buiten. Ik werk zonder studio — gewoon met natuurlijk licht of wat er ter plekke voorhanden is. Je kunt een afspraak maken via mail of WhatsApp.
Dit is een commerciële aanvulling op het vrijwilligerswerk van het Contactpunt. Mijn account is al geverifieerd, dus je bezorgt de vrijwilligers geen extra werk. Het concept is nog wat experimenteel — maar je hebt wél de zekerheid dat de licentie klopt.
Wie ben ik?
Als vrijwilliger binnen de Wikimedia-projecten heb ik mij sinds 2010 toegelegd op beeldredactie. Voor dit werk heb ik twee keer een WikiUil in de categorie “Illustratie” gewonnen: die van 2019 en 2023. Mijn persoonlijke top drie bestaat uit de volgende beelden:
Je kunt meer van mijn werk zien in mijn portfolio. Per 1 januari 2025 heb ik mij laten inschrijven bij de Kamer van Koophandel als fotograaf, met expliciete vermelding dat ik onder een vrije licentie werk.
Transparantie over betaald bewerken
Betaald bewerken is toegestaan op Wikipedia, zolang er openheid van zaken wordt gegeven.1 Om aan deze voorwaarde te voldoen, heb ik een tweede account aangemaakt onder mijn volledige naam. Het verband tussen dit domein en dat account, evenals mijn inschrijving bij de Kamer van Koophandel, is geauthenticeerd in VRT-ticket #2025012210005101 en gedocumenteerd in het Wikidata-item Q131845295. De Nederlandstalige Wikipedia heeft kennis genomen van deze blogpost en het genoemde verband.
Voetnoten
- Gebruiksvoorwaarden van de Wikimedia Foundation: 4. Onthouden van bepaalde activiteiten, Wikimedia Foundation (7 juni 2023) ↩︎
Fotoattributie
- Edward Furlong foto door Miguel Discart via Flickr.com, CC BY‑SA 2.0
- Beverly D’Angelo foto door The Drama League via Flickr.com, CC BY 2.0
- Bobby Flay Green foto door Larkworb via Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0
- Tanith Lee foto door Danie Ware via Flickr.com, CC BY 2.0
- Elizabeth Witmer foto door Markbellis via Wikimedia Commons, CC BY‑SA 4.0
- Skyler Gisondo foto door Erik Drost via Flickr.com, CC BY 2.0
- Naomi Klein foto door Vera de Kok, CC BY‑SA 4.0
- Judit Elek foto door Vera de Kok, CC BY‑SA 4.0
- Lois Smith foto door Vera de Kok, CC BY‑SA 4.0
