Doorgaans houd ik me, in plaats van te lezen over hoe autistische kinderen therapeutisch gepest worden met ABA, bezig met activisme in de vrije kennisbeweging. Dat is doorgaans een stuk aangenamer. Om mij in staat te stellen mijn kennis over de Wikimedia-projecten over te brengen, heb ik deze zomer met een beurs van Wikimedia Nederland naar Katowice in Polen kunnen afreizen, waar dit jaar Wikimania plaatsvond. Dit is de wereldwijde jaarlijkse conferentie waar Wikipedianen bijeenkomen om presentaties, workshops en discussies bij te wonen gericht op vrije kennis, samenwerking en de toekomst van de Wikimedia-projecten.
Het leukste verhaal dat ik over deze editie kan vertellen, is dat ik Rev. Cary Bass-Deschênes heb leren kennen, een Wikipediaan uit Californië die sinds 2004 actief is. Toen ik hem in de recreatieruimte in zijn priestergewaad zag zitten, dacht ik dat ik misschien een paar schouders gevonden had om een project te dragen dat al jaren geleden door mij is bedacht: foto’s regelen voor de Wikipedia-artikelen over aartsbisschoppen van de Katholieke Kerk. Als ’s werelds grootste hiërarchische organisatie beeldmateriaal onder een vrije licentie beschikbaar zou stellen, zouden daar vele gaten mee gevuld kunnen worden in ’s werelds grootste encyclopedie.
Cary is een Lutherse predikant, maar was desondanks wel geïnteresseerd in hoe je met behulp van ChatGPT tot het antwoord komt op de vraag hoeveel aartsbisschoppen er op Wikipedia worden omschreven in een artikel zonder foto. Daarvoor moet je weten dat iedereen die op Wikipedia wordt beschreven, een item op Wikidata heeft dat de betreffende persoon omschrijft op een manier die door een SPARQL-query (spreek uit: sparcle) kan worden opgevraagd.
Als je ChatGPT vraagt zo’n query te schrijven, kun je vervolgens bij de Wikidata Query Service gegevens opvragen. Helaas is ChatGPT nog niet zo slim dat je er bent met een simpele prompt:
Tel met behulp van een sparql-query het aantal aartsbisschoppen met een Wikipedia-artikel die nu nog geen foto hebben.
Er zijn maar 153 items waarbij de eigenschap positie bekleed (P39) de waarde Katholieke aartsbisschop (Q48629921) heeft. Dit komt doordat deze positie anders is gemodelleerd in Wikidata. Je kan ChatGPT beter op weg helpen als je eerst een voorbeeld opzoekt van wat je wilt hebben. Vanuit het Wikipedia-artikel over Wim Eijk, de aartsbisschop van Utrecht, kun je in de desktopversie van het artikel onder het hulpmiddelen-menu een link naar zijn Wikidata-item vinden, namelijk Q45176.
In dat item kun je zien dat onder de waarde “positie bekleed” er verwezen wordt naar het item over de positie Rooms-katholieke aartsbisschop van Utrecht (Q105421802). Dat item heeft de eigenschap subklasse van (P279) met de waarde rooms-katholieke grootstedelijke aartsbisschop (Q105393558). In dat laatstgenoemde item komen we pas de link met “Katholieke aartsbisschop” tegen als de waarde van de eigenschap “subklasse van” wordt gebruikt. Als we met deze kennis de prompt aanvullen, krijgen we:
Tel met behulp van een sparql-query het aantal personen die een positie bekleden die een subklasse is van katholieke aartsbisschop, geen foto hebben en een artikel in een van de taalversies van Wikipedia hebben.
Dit brengt de teller op 4511 items, maar een groot deel daarvan waren vele eeuwen geleden aartsbisschop. Daarom heb ik ChatGPT gevraagd de personen eruit te filteren die leefden voor de tijd van de fotografie. Dat werd door hen geïnterpreteerd als een begrenzing van het geboortejaar op 1800 en de sterfdatum na 1839. Als we die query uitvoeren, wordt het totaal teruggebracht tot 2303. De query kan ook worden aangepast om het aantal artikelen te tellen dat aan deze items is gekoppeld. Omdat een persoon in meerdere talen omschreven kan zijn, is dat aantal een stuk groter: 12.980 artikelen.
Ondertussen was Josh Lim, een Filipijns-Amerikaanse Wikipediaan die sinds 2005 actief is en die ik al jaren ken van eerdere internationale conferenties, erbij komen zitten. Hij vond het ook een interessant idee en vertelde dat hij een ver familielid heeft die hoog in het Vaticaan werkt. Dus wie weet, misschien komt het er nog van. Ikzelf heb echter al genoeg projecten binnen de Wikimedia-omgeving waar ik op dit moment mee bezig ben. Aartsbisschoppen zijn er over de hele wereld, dus als dit project slaagt, brengen we ook prominenten uit het globale zuiden beter in beeld.
De reden dat Cary zijn priestergewaad droeg op de laatste dag van Wikimania, was omdat dit zijn enige zwarte blouse is, en hij zwarte kleding nodig had voor het eerste optreden van het WikiOrchestra. Als je mij volgt op YouTube, heb je waarschijnlijk al gezien dat ik hun eerste optreden uit de opname van de afsluitende ceremonie heb geknipt. Zo kun je los van die opname luisteren naar hun prachtige uitvoering van Chopin’s Nocturne in E-flat major, Op. 9, No. 2:
Ik heb nog vele andere mensen gesproken tijdens de vier dagen dat de Wikimania-conferentie duurde. Het was fantastisch om iedereen weer te zien. Voor velen was het vijf jaar geleden dat ze elkaar voor het laatst zagen, tijdens Wikimania in 2019 in Stockholm. Ik ben erg dankbaar dat Wikimedia Nederland mij een beurs heeft toegekend om deze reis te kunnen maken. Dankzij hun steun kon ik de vele internationale banden die ik inmiddels binnen de Wikimedia-gemeenschap heb blijven versterken, wat hopelijk tot nog weer meer mooie projecten gaat leiden.
